Điểm chung của 3 đội đang dẫn đầu Bundesliga, Premier League và La Liga là gì? Xabi Alonso! Là học trò xuất sắc chưa đủ, giờ Alonso đang trên đường trở thành đồng nghiệp đáng ngưỡng mộ của cả Pep Guardiola và Carlo Ancelotti.

Tư duy HLV từ nhỏ

Khi Alonso nhậm chức vào tháng 10/2022, Leverkusen đang đứng thứ 17 tại Bundesliga. Cuối mùa đó, đội bóng có biệt danh Werkself cán đích thứ 6 và lọt tới bán kết Europa League. Đến hiện tại, Leverkusen đang ngạo nghễ đứng đầu bảng với 3 trận toàn thắng, xếp trên cả ĐKVĐ Bayern. Rõ ràng, tác động của Alonso là rất khủng khiếp. Càng kinh ngạc hơn khi biết đây mới là dự án chuyên nghiệp đầu tiên trong sự nghiệp huấn luyện non trẻ của Alonso.

Nhưng với những ai theo sát người đàn ông sinh năm 1981 này, ngày Alonso thành danh với tư cách HLV chỉ là sớm hay muộn. Những tố chất của một nhà lãnh đạo đã bộc lộ từ sớm ở Alonso. Antiguoko là khởi nguồn của mọi thứ. Chỉ là một đội bóng nghiệp dư ở xứ Basque, nhưng đây là cái nôi của rất nhiều cầu thủ giỏi như Alonso, Mikel Arteta, Aritz Aduriz và Andoni Iraola. Chính những kiến thức căn bản học được ở Antiguoko từ khi 9 đến 18 tuổi đã tạo nên Alosno ngày hôm nay. "Ở Antiguoko, mọi thứ đều là về quả bóng, về kỹ thuật, về việc hiểu trận đấu", Alonso nhớ lại. "Đó là một nền tảng tốt đã theo chúng tôi suốt cuộc đời. Ở đó tạo nên thói quen giúp chúng tôi phát triển sự nghiệp".

Ngay khi thành danh ở Liverpool, những đồng đội đã để ý thấy sự quan tâm đặc biệt của Alonso với chiến thuật. Chứng kiến những lần Alonso dành hàng giờ thao thao bất tuyệt với HLV Rafa Benitez, Luis Garica khẳng định: "Chúng tôi đều biết Xabi sẽ trở thành HLV sau này. Anh ấy vốn đã huấn luyện ngay khi thi đấu".

Alonso luôn là một ông chủ tuyến giữa kể từ khi thi đấu

Luôn là cầu thủ đứng dưới cùng hàng tiền vệ ở mọi đội bóng từng kinh qua, từ Liverpool, Real Madrid, Bayern tới ĐT Tây Ban Nha, nhưng ở từng nơi, Alonso lại phải làm quen với từng tinh chỉnh khác biệt. Và đó cũng là câu trả lời cho thắc mắc của tờ L’Équipe về "triết lý" huấn luyện của Alonso: Thích nghi!

"Mục tiêu của tôi từ khi còn thi đâu là kiểm soát, tổ chức, giúp đồng đội chơi tốt hơn, và chỉ vậy thôi", Alonso lý giải. "Tôi có phong cách đặc biệt nào không hả? Không! Điều quan trọng là các cầu thủ của tôi cảm thấy thế nào. Nếu họ không hiểu những gì tôi nói, ý tưởng của tôi là vô dụng. Vì tôi buộc phải thay đổi để phù hợp với họ".

Trước khi tới Leverkusen, Alonso bắt đầu sự nghiệp HLV một cách đầy khiêm tốn với đội U14 Real Madrid và đội trẻ Sociedad. Như vậy là quá dè dặt nếu so với người bạn thân Arteta, từ trợ lý tại Man City lên thẳng HLV của Arsenal. Nhưng Alonso luôn thích nắm vững căn bản mọi thứ, và phải học đi trước khi học chạy.

"Khi tôi bắt đầu huấn luyện với đội trẻ Real Madrid, đó là một thách thức thực sự bởi tôi đã quen làm việc với những cầu thủ hàng đầu. Nhưng lúc đó tôi phải làm quen với lũ trẻ, điều chỉnh theo trình độ của chúng, cách suy nghĩ của chúng. Tất cả những thứ đó khiến tôi thay đổi hoàn toàn cách giao tiếp. Nếu bạn có thể thích nghi với những cầu thủ nghiệp dư, gắn kết chúng thành một khối thì không nhiều điều làm khó được bạn nữa". 

Học hỏi từ những người hàng đầu

Trong số 15 HLV đã đoạt chức vô địch Champions League trong thế kỷ 21, Alonso đã thi đấu dưới sự dẫn dắt của 5 người: Vicente del Bosque, Rafael Benitez, Jose Mourinho, Carlo Ancelotti và Pep Guardiola. Không phải cầu thủ nào cũng có may mắn được làm học trò những tên tuổi này, và càng ít người được những thiên tài chiến thuật này đánh giá cao như Alonso. 

Alonso hiểu rằng mình rất may mắn và tận dụng mọi cơ hội có thể để trau dồi những kỹ năng sẽ theo mình trong nghiệp HLV sau này. Không lâu sau khi vô địch Champions League cùng Real Madrid, Alonso bỏ lại tất cả để chạy theo sự cuốn hút của Guardiola tại Bayern. "Tôi tò mò muốn tìm ra bí mật của Pep", Alonso nói vào năm 2019.

"Ông ấy có một bầu nhiệt huyết bẩm sinh không ngừng nghỉ. Các mùa giải thường rất dài, nhưng Pep không bao giờ mệt mỏi. Ông ấy luôn sẵn sàng. Với cầu thủ mà nói, có một HLV như vậy luôn giúp chúng tôi chuẩn bị tốt hơn mọi đối thủ". Tại Munich, Alonso và Pep chia sẻ nhiều thứ với nhau: Sự khéo léo chiến thuật, cảm quan vị trí, chú trọng vào các chi tiết, khả năng phân tích kỹ lưỡng, kiểm soát cảm xúc, làm chủ trận đấu và cường độ thi đấu.

Alonso đặc biệt thích phong cách huấn luyện của Pep

Với một HLV "quý ông" như Ancelotti, Alonso nhận thức rõ nghệ thuật quản lý phòng thay đồ, giao tiếp với truyền thông, ứng xử với BLĐ. Trong khi đó, phong cách "bụi bặm" của Mourinho có phần trái ngược với con người Alonso, nhưng làm sao có thể bỏ qua được tính thực dụng đậm đặc của "Người đặc biệt". Tựu trung, Alonso vẫn là chàng tiền vệ đĩnh đạc kể cả khi đã giải nghệ, luôn học hỏi và thích nghi với từng diễn biến trong cuộc đời. Một nhà kiến thiết đại tài như vậy làm sao có thể không thành một HLV xuất sắc?

Bayern luôn muốn Alonso trở về làm HLV

Cựu CEO Karl-Heinz Rummenigge từng nói về Alonso năm 2019: "Trong số những tiền vệ tôi biết, Alonso là cầu thủ thông minh và có óc chiến lược nhất. Cậu ấy là cầu thủ xuất sắc, có thể nói 4 thứ tiếng, bao gồm tiếng Đức. Cậu ấy cũng có nhân cách tốt. Tôi muốn cậu ấy trở lại Bayern vào ngày nào đó với tư cách HLV. Cậu ấy hiện tại ở Tây Ban Nha để học lấy bằng huấn luyện. Chúng tôi sẽ phải nỗ lực đưa cậu ấy trở về Bayern một lúc nào đó”.