Đánh giá vấn đề cần dựa trên tiêu chí. Nếu chỉ quan tâm tới số bàn thắng, Erling Haaland đương nhiên là một tay săn bàn đẳng cấp. Nhưng bóng đá hiện đại đòi hỏi hơn thế rất nhiều ngay cả với một tiền đạo, nên đẳng cấp thật sự của Haaland bị nghi ngờ.

Để đạt đến đẳng cấp thế giới, một cầu thủ cần nhiều hơn một kỹ năng nổi bật. Hãy nhìn vào những tiền đạo xuất sắc nhất của Premier League trong 20 năm qua như Thierry Henry, Luis Suarez hay Harry Kane. Họ đều có ảnh hưởng nhất định đến những trận cầu quan trọng, bất kể có ghi bàn hay không. Tất cả đều có thể chơi cho bất kỳ đội bóng nào trên thế giới và đóng góp nhiều hơn ngoài việc sở hữu thành tích ghi bàn ấn tượng.

Trong lối chơi tổng thể, Haaland vẫn chưa sánh được với những tiền đạo này. Bằng chứng là 3 trận gần đây gặp các trung vệ hàng đầu, Haaland dù tỏa sáng trong vòng cấm nhưng lại mờ nhạt ở bên ngoài. Virgil van Dijk, William Saliba và Antonio Rudiger đã dễ dàng hóa giải Haaland. Những cuộc đối đầu được mong chờ giữa các hậu vệ xuất sắc và "cỗ máy săn bàn" này hóa ra lại là một sự chênh lệch đáng kể.

Không một tiền đạo đẳng cấp nào bị phong tỏa dễ dàng đến vậy. Cựu danh thủ Jamie Carragher lấy một ví dụ: "Trong thời kỳ đỉnh cao, Didier Drogba là tiền đạo hàng đầu mà tôi thường xuyên đối đầu. Chúng tôi thay nhau tỏa sáng trong những trận chiến đó. Đó mới là một cuộc chiến tay đôi giữa tiền đạo và trung vệ".

Van Dijk, Saliba và Rudiger có thể không thừa nhận điều này, nhưng sau các trận đấu gặp Man City, có lẽ họ đều cảm thấy rằng mình đã trải qua những bài kiểm tra khó khăn hơn là việc phải kiềm chế Haaland.

Haaland mất hút trong "túi" Rudiger

Kể từ khi gia nhập City, Haaland trở thành một hiện tượng thú vị. Bất kỳ phân tích nào về một cầu thủ hiện đại cũng có thể bị coi là "phê bình" thay vì là một nhận xét khách quan. Nhưng không ai theo dõi Haaland thường xuyên có thể phủ nhận rằng khi trung phong người Na Uy không ghi bàn, anh cũng không đóng góp được nhiều điều khác.

Điều đó hoàn toàn phù hợp với Man City vì hiếm khi Haaland không ghi bàn. Tỷ lệ chiến thắng của City khi Haaland ghi bàn là 88%. Họ vẫn chưa thua bất kỳ giải đấu nào khi anh nổ súng.

Trong hầu hết các trận đấu, City kiểm soát bóng nhiều đến mức Haaland có thể tập trung năng lượng để chỉ phải đứng đúng vị trí, để nhận đường chuyền quyết định. Nhưng khi đẳng cấp của đối thủ tăng lên, đó lại là một vấn đề. Khi Haaland thi đấu và không ghi bàn, tỷ lệ chiến thắng của City giảm xuống còn 49%. Trong 41 trận không ghi bàn của Haaland, có tới 9 trận thua. Đây là một sự sụt giảm đáng kể.

Haaland chỉ thực sự bị đánh giá về khả năng pressing, chống pressing và tham gia xây dựng lối chơi khi đối đầu với những đội bóng lớn. Đây là lý do khiến anh nhận phải một số ý kiến tiêu cực, gần đây nhất là từ Roy Keane và Henry. 

Ngay từ đầu, việc Pep Guardiola đánh giá cao Haaland đến mức sẵn sàng thay đổi các nguyên tắc quen thuộc của mình khiến nhiều người bất ngờ. Tiền đạo người Na Uy không giỏi pressing tầm cao, giữ bóng tốt hay liên kết với các tiền vệ. Anh là một số 9 cổ điển theo phong cách cũ - kiểu tiền đạo mà chúng ta nghĩ đã tuyệt chủng ở đẳng cấp cao của bóng đá hiện đại cho đến khi Haaland xuất hiện. 

Trong những năm đầu dẫn dắt Man City, Guardiola từng không tin tưởng Sergio Aguero trong những trận đấu lớn, thường xuyên cho anh ngồi dự bị. Bất chấp việc Aguero được ghi nhận là một trong những tiền đạo vĩ đại nhất của Premier League, Pep vẫn đòi hỏi nhiều hơn ở El Kun.

Điều tạo nên sự khác biệt giữa Haaland với Aguero và tất cả những chân sút trong quá khứ là tỷ lệ ghi bàn đáng kinh ngạc của anh. Haaland có thể chỉ có một điểm mạnh, nhưng điểm mạnh đó lại phi thường đến mức khiến mọi điểm yếu trở nên không đáng kể khi đánh giá thành tích của Man City. 

Haaland không cần thay đổi nếu chỉ muốn ghi bàn

Haaland ghi 52 bàn thắng trong 53 trận cho Man City ở mùa ra mắt. Mùa này, anh đang trên đà chạm mốc 40 bàn thắng. Rất có thể anh sẽ đạt đến con số 250 bàn thắng trong thời gian kỷ lục. 

Man City thống trị bóng đá châu Âu mùa trước, và rất có thể họ sẽ lặp lại kỳ tích đó. Làm sao có thể nghi ngờ bất kỳ cá nhân nào trong đội hình đã mang về quá nhiều vinh quang như vậy? Haaland là một trong những lý do giúp City biến đổi, từ đội bóng khao khát chức vô địch Champions League trở thành ứng cử viên sáng giá cho chức vô địch 2 năm liên tiếp.

Tuy nhiên, vấn đề cốt lõi ở đây không phải là việc người hâm mộ City nghĩ gì, hay thậm chí là Pep Guardiola nghĩ gì về lối chơi của Haaland. Chắc chắn chiến lược gia người Tây Ban Nha phải hài lòng với những gì tiền đạo Na Uy thể hiện, nếu không ông đã không trao cho anh suất đá chính.

Điều sẽ trở nên quan trọng hơn khi sự nghiệp của Haaland tiến triển là: Bản thân anh nghĩ gì? Anh muốn lối chơi của mình phát triển theo hướng nào? Liệu anh có thực sự quan tâm đến việc mình chỉ được đánh giá dựa trên số bàn thắng? Sự đóng góp tối thiểu của Haaland bên ngoài vòng cấm là theo chỉ định hay không thể làm khác? Nếu HLV yêu cầu nhiều hơn bên ngoài vòng cấm, liệu Haaland có khả năng đáp ứng?

Haaland mới chỉ 23 tuổi và cần có một kế hoạch rõ ràng cho sự nghiệp. Nếu mục tiêu duy nhất của anh là phá vỡ các kỷ lục ghi bàn, thì anh không cần phải thay đổi. Nhưng nếu Haaland có tham vọng nghiêm túc giành Quả Bóng Vàng và khoác áo Real Madrid, thì có thể sẽ gặp vấn đề. Tiền đạo người Na Uy cần bổ sung nhiều yếu tố vào lối chơi của mình, để đạt được bước tiến đó và thực sự cạnh tranh với Kylian Mbappe.

Haaland đang tụt lại so với Mbappe

Để chơi ở vị trí trung phong cho một đội bóng tầm cỡ Real Madrid, bạn cần phải đa năng. Mbappe, người dự kiến sẽ gia nhập Los Blancos vào mùa Hè tới, chắc chắn có nhiều kỹ năng hơn việc rình rập trong vòng cấm săn bàn.

Hai cầu thủ vĩ đại nhất của hai thập kỷ qua - Cristiano Ronaldo và Lionel Messi - thống trị cuộc đua Quả Bóng Vàng vì cùng một lý do. Trong phần lớn thời gian đối đầu, họ không có nhiều khác biệt khi đánh giá về ảnh hưởng của họ với các bàn thắng và kiến tạo. Messi vượt lên trên Ronaldo khi siêu sao người Bồ Đào Nha tập trung nhiều hơn vào việc hoạt động trong vòng cấm.

Tất nhiên, Haaland có thể là người chiến thắng cuối cùng trước Rudiger trong trận lượt về tứ kết Champions League tuần tới. Một tiền đạo hàng đầu sẽ dễ dàng vượt qua một hậu vệ hàng đầu hơn, bởi vì họ chỉ cần một khoảnh khắc để định đoạt trận đấu. Sẽ không ai nhớ nếu Rudiger phong tỏa thành công Haaland trong 179 phút qua hai lượt trận nếu tiền đạo này ghi bàn thắng đưa City vào bán kết.

Hiện tại không có ai dứt điểm tốt hơn Haaland. Nhưng đến cuối cùng, tuyển thủ người Na Uy sẽ cần phải trở thành một cầu thủ toàn diện nếu thật sự muốn được so sánh với Ronaldo và Messi.